Wiedza

Nutrigenomika to nauka, która bada interakcje pomiędzy genami a żywieniem, w kontekście zdrowia człowieka. Nie jest ona nowością w świecie naukowym, ale samo pojęcie "nutrigenomika" powstało całkiem niedawno - w 2001 roku. Aby wprowadzić Was w świat "żywieniowo-genetyczny", pozwolę sobie zacytować samą autorkę: "nauka ta obejmuje wpływ składników pokarmowych na funkcjonowanie genów oraz sposób, w jaki różnorodność genów kształtuje reakcję organizmu na składniki pokarmowe, a tym samym wpływa na prawdopodobieństwo wystąpienia określonych cech". W praktyce oznacza to, że przez różnice genetyczne naszych organizmów możemy mieć inną odpowiedź organizmu na składniki pokarmowe oraz ryzyko wystąpienia chorób dietozależnych. Dlatego też indywidualne odżywanie (z punktu widzenia nutrogenomiki) dla każdej osoby jest niezwykle ważne - w ten sposób można bardziej "dopasować" dietę, jeśli wcześniej zbadamy cechy danej osoby.

Przede wszystkim chciałabym podkreślić, że profesor Agata Chmurzyńska (autorka książki) to autorytet w dziedzinie nutrigenomiki, a jej prace naukowe cieszą się ogromną popularnością w medycznym świecie. Dlatego też nie jest to książka dla każdego - nie jest napisana w typowo lifestyle'lowym stylu, więc jeśli jesteś specjalistą (dietetykiem, lekarzem, biotechnologiem lub wykonujesz inny zawód medyczny albo jesteś studentem kierunków żywieniowych, medycznych czy biotechnologicznych), dla którego bardzo ważna jest medycyna oparta na faktach, to zdecydowanie - sięgniesz po doskonałą pozycję.

Nutrigenomika - raczkujący potencjał

Pamiętam zajęcia z nutrigenomiki, kiedy byłam na studiach. Niewiele wtedy jeszcze wykładowca miał nam do powiedzenia w tym temacie - można stwierdzić, że moje wprowadzenie do tej dziedziny naukowej było przedstawione po macoszemu, a na polskim rynku brakowało przede wszystkim specjalistycznej literatury, opartej na EBM, która wyjaśniałaby najbardziej zawiłe aspekty nutrigenomiki. Niestety, uczelniana wersja bardzo mnie zawiodła, stąd też moje oczekiwania wobec książki były nad wyraz wysokie - bo czyż to nie jest jedna z bardzo fascynujących dziedzin naukowych? Nie jest to dietetyka przyszłości? I tak oto w moje ręce, dzięki Wydawnictwu Lekarskiemu PZWL, trafia książka, która zawiera... absolutnie wszystko, w absolutnie zgodnym z aktualną wiedzą naukową stylu oraz napisana w przystępny sposób, nawet dla osoby, która studia skończyła tak jak ja - dawno temu.

Nutrigenomika" Agata Chmurzyńska - co znajdziesz w środku?

Wiadomo, że w codziennej pracy dietetyka, nie stykamy się na co dzień z nutrigenomiką w sposób bezpośredni - raczej jest to kontakt na zasadzie: "wiem, że otyłość może mieć uwarunkowania genetyczne" (najprościej mówiąc). Również pojęcia z biologii komórki czy genetyki są już lekko zakurzone - chyba że jesteś nadal słuchaczem na studiach, to wtedy potraktuj to jako przypomnienie dotychczasowo zdobytej wiedzy. Ponieważ w ten sposób autorka rozpoczyna książkę - od przypomnienia podstawowych zagadnień związanych właśnie z komórką czy genetyką.

Podręcznik został podzielony na 9 rozdziałów, z czego każdy zawiera kilka podrozdziałów:

1. Podstawy biologii komórki (budowa komórki, cykl komórkowy, podziały komórkowe, komunikacja między komórkami).
2. Podstawy dziedziczenia cech (oddziaływania alleliczne i niealleliczne, cechy sprzężone i niesprzężone, dziedziczenie wieloczynnikowe, penetracja i ekspresywność, zmienność fenotypowa, podstawy genetyki populacji).
3. Ekspresja i regulacja ekspresji genów (w tym również budowa genów).
4. Epigenetyka i programowanie płodowe (mechanizmy epigenetyczne, czynniki żywieniowe i metylacja DNA, płodowe programowanie metabolizmu).
5. Od polimorfizmu DNA do zmienności fenotypu.
6. Genetyczne uwarunkowania wyborów żywieniowych.
7. Nutrigenetyka otyłości i cukrzycy.
8. Personalizowane żywienie (genetyczne uwarunkowania zapotrzebowania na składniki pokarmowe, personalizacja żywienia, uwzględniająca informację o genotypie, usługi personalizowanego żywienia, efektywność poradnictwa żywieniowego bazującego na analizie genotypu, kwestie etyczne i prawne, związane z personalizowanym żywieniem, nutrigenetyka w sporcie).
9. Bazy danych.

"Nutrigenomika" Agata Chmurzyńska - czy warto ją mieć w "dietetycznej" bilbliotece?

Po stokroć - TAK! Dla pasjonata dietetyki, książka będzie z całą pewnością naukową ucztą. Dodatkowo nutrigenomika jest nauką przyszłości, więc każdy, kto sięgnie po tę pozycję, zainwestuje w kolejną porcję wiedzy, która w naszym fachu jest ciągle zmienna i de novo odkrywana. I kiedy po nią sięgniesz, niekoniecznie musisz być specjalistą w dziedzinie biologii komórki czy genetyki ogólnej - pamiętaj, że autorka na początku wyjaśnia wszelkie pojęcia, które stanowią podstawę do zrozumienia nutrigenomiki. Ale zdecydowanie TRZEBA mieć podstawową wiedzę w tych tematach - nie jest to książka do poczytania w letni, upalny wieczór, ale zdecydowanie podręcznik, który dedykuje się specjalistom - dietetykom, absolwentom kierunków medycznych i biotechnologicznych. A czy studiując dietetykę, mogę po nią sięgnąć? Oczywiście, że tak! Zwłaszcza, że przyda się nie tylko na zajęcia z nutrigenomiki (jeśli jest ona w programie studiów), ale też warto po nią sięgnąć podczas spotkania z genetyką - świetnie można rozwinąć wiedzę w tym temacie, będą na bieżąco z kluczowymi pojęciami i zrozumieniem tematu.

Tak więc PZWL Wydawnictwo Lekarskie - świetna robota, a dla Pani Profesor za osiągnięcia naukowe oraz wspaniały podręcznik - chapeu bas.