Wiedza

Moda na szparagi przyszła do nas z krajów zachodnich i dzisiaj cieszy się już ogromną popularnością. A warzywo to było już znane w starożytnym Egipicie 5000 lat temu. Szparag to roślina dwupienna, wieloletnia oraz zielna. Składa się z części podziemnej (karpy - krótkich, rozgałęzionych i zdrewniałych kłączy, rozrastają się co roku). Z dolnej części karpy i z boków wyrastają korzenie. Z kolei z pączków co roku wyrastają młode pędy (tzw. wypustki), czyli część jadalna szparagów. Warto korzystać z ich właściwości prozdrowotnych oraz bogactwa składników odżywczych. Szparagi są warzywem sezonowym (można je kupić od przełomu kwietnia i maja do końca lipca) i na naszym rodzimym rynku spotykamy szparagi białe, fioletowe i zielone. Różnica w ich zabarwieniu wynika przede wszystkim z różnego sposobu uprawy oraz przygotowania.

Białe szparagi rosną przysypane ziemią, a pozbawione kontaktu ze słońcem nie wytwarzają zielonego barwnika. Mają też twardszą skórę i są uboższe w składniki odżywcze. Z kolei fioletowe szparagi rosną jedynie przez krótką chwilę i zbiera się je zanim pod wpływem słońca zabarwią się na kolor zielony. Ta odmiana zawiera więcej cukrów i mniej błonnika pokarmowego, jest za to według smakoszy najlepsza, dzięki lekko orzechowemu posmakowi. W naszym kraju najpopularniejsze i najłatwiej dostępne są szparagi zielone.

Szparagi zielone - wartości odżywcze

Szparagi należą do produktów bardzo niskokalorycznych – w 100 gramach produktu mamy TYLKO około 21 kilokalorii, przy czym jeden szparag waży około 30 g. Czy więc na diecie redukcyjnej możemy spożywać szparagi? Oczywiście, że tak! Skoro jeden pęczek zawiera około 15 sztuk tego warzywa, to możemy go spożyć... 15 sztuk ;). Ponadto stanowią źródło rozpuszczalnego w wodzie błonnika pokarmowego, który zmniejsza uczucie głodu oraz wpływa na obniżenie stężenia glukozy we krwi. Tak naprawdę warto jedynie zwrócić uwagę na dodatki, które towarzyszą szparagom, ale jako samodzielne warzywo - jedzcie na zdrowie! Dodatkowo szparagi są dobrym źródłem kwasu foliowego, witaminy B3, C, E, beta-karotenu oraz potasu, fosforu cynku, a nawet... żelaza (0.7 mg/100 g produktu). Dlatego też warto łączyć szparagi z innymi warzywami, bogatymi w witaminę C.

Szparagi a choroby przewodu pokarmowego

Szparagi są również zalecane osobom z chorobami przewodu pokarmowego - ze względu na to, że są łatwo strawne. Są również źródłem prebiotyków, które pobudzają dobre bakterie w naszym układzie pokarmowym.

Właściwości przeciwutleniające szparagów

Poza obecnością witamin i składników mineralnych, które mają działanie przeciwutleniające (takie jak witamina C, E, beta-karoten), szparagi są dobrym źródłem glutationu (70 mg na 100 g produktu) - tripeptydu, który zmniejsza ryzyko zachorowania na nowotwory oraz chorobę Alzheimera oraz flawonoidów - kwercetyny i rutyny, które mają właściwości przeciwnowotworowe i antybiotyczne.

Szparagi działają moczopędnie

W szparagach możemy znaleźć naturalny środek moczopędny - asparaginę. To właśnie ona jest odpowiedzialna za charakterystyczny zapach moczu, po spożyciu szparagów. Pod wpływem działania enzymów, kwas asparaginowy jest przekształcany w lotne związki (metanotiol i tioester S-metylowy), które nadają "szparagową" woń.

Szparagi a choroby sercowo-naczyniowe

Asparagina, oprócz działania moczopędnego, ma także pozytywny wpływ na ciśnienie tętnicze krwi. Dodatkowo zawartość antyoksydantów oraz rozpuszczalnego w wodzie błonnika pokarmowego również potwierdza ich dobry wpływ na nasze serce oraz układ krążenia.

Szparagi - przeciwwskazania

Musimy pamiętać, że szparagi nie są warzywem bezpiecznym dla wszystkich. Nie zaleca się ich osobom z dną moczanową czy kamieniami nerkowymi, ze względu na dużą zawartość puryn, które powodują gromadzenie się kwasu moczowego.

Szparagi w kuchni

Szparagi świetnie smakują ugotowane na parze, pieczone, w postaci zup, zup typu krem czy puree. Korzystajmy więc ze szparagowego sezonu, bo trwa on niezwykle krótko.

Żródła:

[1] Cieślik E., Siembida A.: Charakterystyka wartości odżywczej i właściwości prozdrowotnych szparaga lekarskiego (Asparagus officinalis L.), Postępy fitoterapii, 2011, 4