Wiedza

Dieta łatwo strawna (zwana niepoprawnie “lekkostrawną”), to specjalny rodzaj diety zalecany w niektórych chorobach, w podeszłym wieku lub w okresie rekonwalescencji. Wymaga ona stosowania się do określonych reguł, a najważniejszą z nich jest unikanie produktów bogatych w błonnik pokarmowy, cukier i tłuszcz. Co jeść na diecie łatwo strawnej i kiedy ją stosować?

Dieta lekkostrawna – dla kogo?

Jak wskazuje nazwa, łatwo strawne jedzenie to takie, które łatwo ulega trawieniu i nie obciąża układu pokarmowego. Taką dietę wprowadza się w określonych przypadkach, a polega ona na modyfikacji podstawowego żywienia. Jej celem nie jest więc redukcja masy ciała, lecz dostarczenie do organizmu odpowiedniej ilości energii i składników odżywczych niezbędnych do prawidłowego funkcjonowania – gdy nie możemy sobie pozwolić na spożywanie standardowych produktów.

Dieta łatwo strawna jest najczęściej zalecana w następujących przypadkach:

• choroby żołądka i jelit, np. zapalenie błony śluzowej jelit, nieżyt żołądka, choroba Leśniowskiego-Crohna,

• choroby przyzębia, np. paradontoza, erozja zębów,

• infekcje z gorączką,

• rekonwalescencja po zabiegach chirurgicznych,

• nowotwory przewodu pokarmowego,

• podeszły wiek (dieta dla seniorów).

Podstawowe zasady diety łatwo strawnej

Aby czerpać korzyści z łatwostrawnej diety, stosuj się do zaleceń rekomendowanych przez Narodowe Centrum Edukacji Żywieniowej:

1. Spożywaj 5-6 posiłków dziennie, dbając o 2-3-godzinne odstępy czasowe.

2. Ostatni posiłek zjadaj 2-3 godziny przed snem.

3. Spożywaj posiłki bez pośpiechu i dokładnie przeżuwaj pokarmy. Skup się na jedzeniu i w tym czasie nie oglądaj telewizji ani nie czytaj gazety.

4. Przygotowuj posiłki w taki sposób, by nie obciążać układu pokarmowego – zalecane sposoby obróbki termicznej to: gotowanie w wodzie i na parze, grillowanie, duszenie bez wcześniejszego obsmażania, pieczenie w folii, pergaminie lub pod przykryciem bez tłuszczu lub z niewielką ilością zalecanego tłuszczu (patrz: tabela poniżej).

5. Aby nie podrażnić przewodu pokarmowego, unikaj spożywania potraw gorących i zimnych.

6. Wyłącz z diety produkty, które długo zalegają w żołądku, powodują wzdęcia oraz wzmagają perystaltykę jelit i wydzielanie soku żołądkowego, takie jak produkty tłuste, bogate w błonnik, produkty wędzone i smażone, alkohol, ostre przyprawy czy nasiona strączkowe.

7. Pij co najmniej 1,5-2 l płynów dziennie.

8. Zrezygnuj z alkoholu, papierosów i innych używek.

9. Wprowadź codzienną aktywność dopasowaną do swojego stanu zdrowia i możliwości fizycznych – WHO zaleca minimum 150 minut aktywności o umiarkowanej intensywności tygodniowo.

Błonnik w diecie lekkostrawnej

Dużo się mówi o korzystnych właściwościach błonnika – w diecie łatwo strawnej trzeba się jednak przestawić o 180° i zredukować ten składnik w jadłospisie. Dlaczego? Otóż błonnik pokarmowy wykazuje zdolność wiązania wody, co oznacza, że po zjedzeniu pęcznieje i zalega w przewodzie pokarmowym. U zdrowego człowieka ma to swoje zalety – między innymi, dzięki błonnikowi dłużej odczuwamy sytość.

Niestety u osób osłabionych lub chorujących na schorzenia obejmujące jelita taka sytuacja jest niewskazana, gdyż dodatkowo obciąża organizm. Nie oznacza to jednak, że trzeba całkowicie wykluczyć błonnik z jadłospisu – odpowiada on bowiem za stymulowanie fermentacji w jelicie grubym, co sprzyja powstawaniu korzystnej flory bakteryjnej. Dzięki temu, że błonnik wiąże wodę, przyspiesza również wydalanie treści pokarmowej z organizmu. W diecie łatwo strawnej zalecana jest więc minimalna ilość błonnika, czyli 25 g na dobę. 

Można również stosować techniki zwiększające przyswajalność błonnika pokarmowego:

• jedzenie owoców i warzyw bez skórki i pestek,

• wybieranie dojrzałych owoców i młodych warzyw (mają mniej błonnika),

• spożywanie owoców i warzyw w formie soków i przecierów,

• usuwanie twardych, zwłókniałych części roślin (np. z kalarepy),

• wydłużanie czasu gotowania potraw,

• rozdrabnianie produktów za pomocą miksera, tarki lub sitka.

Co jeść na diecie łatwo strawnej?

Dieta łatwo strawna wymaga pewnych modyfikacji żywieniowych. Co można jeść, a z czego należy zrezygnować? Poniżej znajdziesz produkty łatwostrawne zalecane i przeciwwskazane w tej diecie, a także produkty zalecane w ograniczonych ilościach, które można spożywać według własnej tolerancji.

FAQ

Czy dieta łatwo strawna jest dietą odchudzającą?

Nie jest to dieta odchudzająca, lecz dieta zalecana w niektórych chorobach, takich jak stany zapalne błony śluzowej żołądka i jelit, nowotwory układu pokarmowego czy infekcje z gorączką. Można ją stosować również w okresie rekonwalescencji, po zabiegach chirurgicznych oraz w wieku podeszłym.

Czy w diecie łatwo strawnej należy całkowicie wykluczyć błonnik?

Nie. Zalecane jest wykluczenie produktów z wysoką zawartością błonnika, takich jak niedojrzałe owoce, pieczywo pełnoziarniste czy ciemne makarony. Bogatym źródłem błonnika (i tłuszczu) są także nasiona, pestki i orzechy.

Czy na diecie łatwo strawnej można jeść jajka?

Nie każda postać jajka jest łatwo strawna, dlatego zaleca się spożywanie jaj w koszulkach, na miękko, ściętych na parze i omletów. Unikaj jaj smażonych i gotowanych na twardo.

Czy na diecie łatwo strawnej można stosować przyprawy?

Tak. Nie zaleca się jedynie ostrych i kwaśnych przypraw, takich jak pieprz, ostra papryka, papryczka chili, musztarda czy ocet.

Jakie są korzyści zdrowotne diety łatwo strawnej?

Dieta łatwo strawna ma na celu odciążenie jelit, a tym samym odciążenie organizmu walczącego o powrót do zdrowia. To właśnie dlatego łatwo strawne jedzenie jest polecane w rekonwalescencji po operacjach chirurgicznych i w infekcjach, którym towarzyszy gorączka (np. angina, zapalenie płuc, grypa). U pacjentów z chorobami jelitowymi dieta łatwo strawna pomaga również zredukować uciążliwe objawy, a tym samym poprawić jakość życia.

Zobacz propozycje naszych diety Kliknij