Ocet jabłkowy - właściwości, zastosowanie
Ocet jabłkowy to przyprawa, która powinna być obecna w każdej kuchni. Dzięki niej wzbogacamy nasze potrawy w wyrazisty smak, a jej łagodność zdecydowanie wygrywa z ostrym octem spirytusowym. Ma także charakterystyczny bursztynowy kolor, który powstaje podczas procesu fermentacji - najpierw alkoholowej, w której biorą udział drożdże oraz węglowodany z owoców, a w kolejnym etapie octowej - gdzie powstały wcześniej alkohol utlenia się do kwasu octowego przez bakterie z rodziny Acetobacter. Ocet jabłkowy był wykorzystywany już w starożytności - sam Hipokrates zalecał mieszankę octu i miodu na choroby skórne, infekcje oraz kaszel. My się z tym zdecydowanie zgadzamy - w rozsądnych ilościach działa prozdrowotnie i jest bezpieczny dla naszego organizmu. A czy faktycznie ocet jabłkowy jest taki zdrowy? Czy warto, aby zagościł on w naszym menu na dobre? Zapraszamy do artykułu, w którym rozwiewamy wszystkie wątpliwości, dotyczące jego spożycia.
Ocet jabłkowy właściwości
Ocet jabłkowy w odpowiednich ilościach zdecydowanie pozytywnie wpływa na nasze zdrowie. Głównym składnikiem octu jabłkowego jest kwas octowy, który wykazuje działanie antybakteryjne oraz antyseptyczne. To jego obecności ocet jabłkowy zawdzięcza swoje właściwości obniżające poziom glukozy we krwi, ciśnienia tętniczego krwi oraz "złego" cholesterolu. Ocet jabłkowy jest także źródłem enzymów, aminokwasów, pektyn (frakcji błonnika rozpuszczalnego w wodzie, który jest odpowiedzialny za zmniejszenie stężenia cholesterolu we krwi, zapobiegają zaparciom), związków polifenolowych, witamin z grupy B, kwasu foliowego, beta-karotenu, witaminy C, a także fosforu, potasu, sodu, wapnia, magnezu czy żelaza. Ale przede wszystkim ocet jabłkowy zawiera probiotyczne bakterie, których udokumentowane pozytywne właściwości są nam doskonale znane.
Ocet jabłkowy elementem diety na odchudzanie
Eksperci żywieniowi często zalecają stosowanie octu jabłkowego jako element diety na odchudzanie. Dlaczego? Regularne spożywanie octu jabłkowego zwiększa uczucie sytości, wpływa na spowolnienie opróżniania żołądka, a tym samym - wolniej stajemy się głodni. Dodatkowo zmniejsza on stężenie glukozy we krwi, zarówno po posiłku, jak i po nocnej przerwie. Pozytywny wpływ na redukcję masy ciała będą miały także zawarte w nim probiotyki oraz witaminy i składniki mineralne.
Ocet jabłkowy a dieta dla cukrzyków
Wyróżnia się dwa związki, obecne w occie jabłkowym, które wpływają na poposiłkową glikemię. Pierwszym z nich są pektyny, które należą do frakcji rozpuszczalnego w wodzie błonnika pokarmowego. Ich głównym zadaniem jest hamowanie nagłego wzrostu stężenia glukozy we krwi. To właśnie dzięki pektynom obserwuje się pożądany powolny wzrost glukozy we krwi. Również kwas octowy reguluje metabolizm węglowodanów i przyczynia się do wyrównania poziomu glukozy we krwi - prawdopodobnie hamuje on rozkład dwucukrów do cukrów prostych, tym samym zmniejsza ilość wchłanianej glukozy we krwi oraz wydłuża czas trawienia. Stąd też ocet jabłkowy zaleca się włączyć do jadłospisu cukrzyka, jak również poleca się osobom borykającym się z lżejszymi zaburzeniami gospodarki węglowodanowej, oczywiście za zgodą i kontrolą lekarza prowadzącego.
Ocet jabłkowy na infekcje bakteryjne i grzybicze
W tradycyjnej medycynie ludowej ocet jabłkowy był używany podczas przeziębień i infekcji. Również dzisiaj wykorzystuje się jego właściwości antybakteryjne i bakteriostatyczne - zwłaszcza w stosunku do bakterii E.coli i S. aureus. Ponadto działa on bardzo skutecznie na infekcje bakteryjne, które rozwijają się w przewodzie pokarmowym i powodują uciążliwe dolegliwości. Badania wykazały także działanie hamujące wpływ octu jabłkowego na kolonie grzybicze C. albicans.
Czy ocet jabłkowy "zakwasza organizm"?
Jednym z zarzutów, które stawia się octowi jabłkowemu są jego "właściwości zakwaszające organizm". W rzeczywistości nie ma takiego pojęcia jak "zakwaszanie organizmu" w kontekście spożycia pewnych grup produktów spożywczych. Tym bardziej w przypadku spożycia octu - musimy pamiętać, że o ile nawet ocet jest bardzo słabym kwasem, o tyle w naszym żołądku mamy przecież bardzo silnie stężony kwas solny - nie ma więc możliwości, aby ocet jabłkowy w jakikolwiek sposób miał wpływać na "zakwaszenie" organizmu.
Czy warto pić ocet jabłkowy na czczo?
Niektórzy praktykują picie octu jabłkowego z wodą (1 łyżka octu na szklankę wody) w celu "przyspieszenia metabolizmu i na odchudzanie". Czy taka praktyka ma sens i czy faktycznie działa? Mit wziął się prawdopodobnie z tego, że taki roztwór poprawia insulinowrażliwość tkanek. Jednak w żaden sposób takie działanie nie zastąpi działania metforminy czy treningu. Dodatkowo picie wody z octem może powodować nudności. Zdecydowanie lepszy efekt uzyskasz dodając go do sałatki, ale z pewnością ten sposób nie wyleczy Cię z otyłości czy cukrzycy. Pamiętaj też, że włączając ocet jabłkowy do jadłospisu, powinieneś wypijać odpowiednią ilość wody.
Ocet jabłkowy - domowy przepis
Oczywiście zamiast kupować ocet jabłkowy, warto sięgnąć po sprawdzony przepis!
Jabłka (koniecznie z uprawy ekologicznej lub dziko rosnące) umyć, pokroić na kawałki, usunąć gniazda nasienne i ewentualnie wykroić nadpsute miejsca. Owoce włożyć do dużego słoika, do 2/3 wysokości naczynia. Sporządzić roztwór. Na 1 litr wody - dodać 2 duże łyżki cukru. Dokładnie wymieszać. Zalać jabłka. Słoik przykryć papierowym ręcznikiem i zabezpieczyć gumką recepturką. Nastaw odstawić w ciepłe i ciemne miejsce. Raz dziennie zamieszać zawartość słoja drewnianą łyżką. Cały proces fermentacji trwa od 2 do 5 tygodni.
Ocet jabłkowy - jak wybrać odpowiedni?
Jeśli jednak nie jesteś w stanie samodzielnie wykonać tej przyprawy, to warto zwrócić uwagę na pewne cechy, którymi powinniśmy się kierować przy wyborze octu jabłkowego. Niestety, producenci często zmniejszają jego odpowiednie stężenie, przez dodatek wody - przez to jego wartość odżywcza spada i cierpi na tym jakość kupionego produktu. Dlatego jeśli już chcemy kupić dobry ocet jabłkowy, to zwracajmy uwagę na jego kolor - musi on być mocno żółty, a nawet pomarańczowy, najlepiej niefiltrowany, naturalnie mętny.
Ocet jabłkowy a spirytusowy - czym się różnią?
Oczywistym jest, że ocet spirytusowy różni się smakiem od octu jabłkowego. Fani tego pierwszego nie mogą stawiać w jednej linii tych dwóch "przypraw". Jak sama nazwa wskazuje, ocet spirytusowy powstaje ze spirytusu, czyli alkoholu etylowego. Nie posiada on więc pozytywnych właściwości, charakterystycznych dla owoców (w tym jabłek). Dodatkowo może on działać drażniąco na przewód pokarmowy, dlatego też zachowanie umiaru przy stosowaniu do potraw octu spirytusowego jest niezwykle ważne.
Negatywne skutki spożywania dużych ilości octu jabłkowego
Niewielkie ilości octu jabłkowego zdecydowanie będą wpływały pozytywnie na nasz organizm (poza nielicznymi wyjątkami), jednak jest to produkt, którego nie można spożywać w nadmiarze. Zbyt duże ilości octu w codziennych posiłkach mogą prowadzić do:
- bólów brzucha,
- uszkodzenia szkliwa,
- hipoglikemii,
- zgagi.
Ocet jabłkowy - inne zastosowania
Ocet jabłkowy może służyć nie tylko do celów kulinarnych. Jest też idealnym składnikiem ekologicznych środków do sprzątania - wystarczy rozcieńczyć go z wodą w stosunku 1:2. Może również służyć jako pułapka na muszki owocówki (jest wabikiem na te owady). Doskonale sprawdza się jako środek do czyszczenia szczoteczek do zębów, po każdym użyciu powinniśmy usunąć bakterie i przepłukać szczoteczkę octem jabłkowym.
Więcej informacji jak leczniczo wykorzystać ocet jabłkowy znajdziesz w APTECE Z NATURY,
a gdzie kupić ocet jabłkowy, niepasteryzowany, niefiltrowany, fermentowany na bazie świeżych, dojrzałych jabłek z tradycyjnego sadu dowiesz się w REGIONALIACH
Piśmiennictwo:
[1] Hadi A., Pourmasoumi M. i wsp.: The effect of apple cider vinegar on lipid profiles and glycemin parametres: a systematic review and meta-analysis of randomized clinical trials, BMC complementary medicine and therapies, 021 Jun 29;21(1):179
[2]